Energia daje nam zdolność do wykonania pracy, którą zawodnik wykonuje podczas treningu i zawodów. Pozyskujemy ją z pożywienia przekształconego na poziomie komórkowym w wysokoenergetyczny związek – adenozynotrójfosforan –  w skrócie ATP i jest on gromadzony w komórkach mięśniowych. Niestety zdolność do kumulowania ilość ATP są ograniczone dlatego też organizm musi stale uzupełniać jego zapasy aby być zdolnym do wysiłku fizycznego. Wykorzystuje do tego trzy różne szlaki energetyczne:
System fosfagenowy – system ten produkuje paliwo dla szybkich, eksplozywnych ruchów o wysokiej mocy wyjściowej typu rzut w judo czy zapasach, kombinacja w stójce. Największy wkład tego systemu w wytwarzanie energii następuje w pierwszych 2 sekundach,  od  10 sekundy maleje o około 50 % by po 30 sekundach spaść niemal do zera. Od 10 sekundy w coraz większym stopniu uaktywnia się kolejny system energetyczny  – system glikolityczny.
System glikolityczny – system ten pozwala na bardzo intensywny wysiłek w granicach 20 – 90 sekund. Przykładem mogą być np.: wymiana ciosów, klincz zapaśniczy, kontrola w parterze, obrona przed techniką kończącą. W sportach chwytanych sytuacje takie charakteryzują się wysokim udziałem pracy izometrycznej. Energia w tym przypadku pochodzi z rozpadu glukozy zawartej w krwi oraz zapasów glikogenu gromadzonych głównie w mięśniach i wątrobie. Powinniśmy pamiętać, że:

  • ilość glikogenu zależy także od ilości węglowodanów w diecie,
  • ćwiczenia tlenowe, beztlenowe czy oporowe również wpływają na zdolności organizmu do magazynowania glikogenu,
  • po ćwiczeniach całkowita odbudowa zapasów trwa nawet do 24 h.
System tlenowy – produkuje energię do wysiłków trwających od kilku minut do kilku godzin o małej lub średniej intensywności. Podobnie jak system glikolityczny może wykorzystywać glikogen jako paliwo z tą różnicą, że reakcje zachodzą przy udziale tlenu. Energia może pochodzić również z wykorzystania tłuszczy jak i białek.System tlenowy jest fundamentem na którym budujemy wydajność pozostałych dwóch systemów energetycznych. Wspomaga działanie systemu glikolitycznego gdy organizm nie radzi sobie ze stężeniem mleczanów we krwi.
Planując trening systemów energetycznych musimy wziąć pod uwagę wymagania jakie stawia sport. Czas trwania rundy, ich ilość, czas odpoczynku będą tak samo istotne jak to czy zawodnik startuje w MMA, boksie czy muaithai. Nie możemy jednak zapomnieć, że tak naprawdę wszystkie systemy pracują w tym samym czasie i w zależności od długości i intensywności wysiłku któryś z systemów przejmuje rolę dominującą. Piękno systemów energetycznych polega na wzajemnym uzupełnianiu się w produkcji energii. Często zapominamy, że organizm w pierwszej kolejności zabezpiecza energetycznie procesy umożliwiające funkcjonowanie organizmu, przykładem będzie produkcja hormonów, działanie układu nerwowego, itd. W dalszej kolejności procesy związane z aktywnością fizyczną a dopiero później w kolejce stoi regeneracja, czyli np. odbudowa tkanek miękkich. Jest to bardzo ważna informacja!! Szczególnie w końcówce przygotowań gdy zawodnik zaczyna robić wagę, często pojawiają niespodzianki utrudniające lub uniemożliwiające  występ na zawodach.
Ze sportowym pozdrowieniem
Szymon Urbanowski
Sport Gang Polska